Mục lục

Giới thiệu

Hôm trước, tôi có giải một câu SQL trên HackerRank và tình cờ phát hiện ra một kỹ thuật hay tên là Tabibitosan (đọc là ta-bi-bi-tô-san). Kỹ thuật này được một người Nhật tên Aketi Jyuuzou giới thiệu lần đầu ở cộng đồng Oracle vào năm 2011 dựa trên đề thi đầu vào của một trường trung học Nhật.

Ý tưởng của kỹ thuật này là thực hiện là so sánh vị trí của các hàng trong nhóm với tập hợp các hàng tổng thể, để tìm ra liệu các hàng trong cùng một nhóm có cạnh nhau hay không.

Hừm, nghe có vẻ rắc rối nhỉ? Tạm bỏ qua cái định nghĩa kia đi. Chúng ta sẽ đi vào một ví dụ đơn giản nhé.

Bài toán

Giả sử bạn có cột dữ liệu val chứa các số như sau:

Screen Shot 2021-11-12 at 14.09.04.png

Chúng ta dễ thấy có những khoảng số liên tiếp không bị ngắt quãng là 1-3, 5-7, 10-12 và 20-21. Câu hỏi đặt ra là làm sao có thể nhóm chúng với nhau trong SQL?

Phương pháp

Bây giờ, tôi thêm cột số thứ tự rn , rồi thêm cột grp là kết quả khi trừ cột val cho cột rn. Ồ nhìn xem, tôi đã tạo ra một identical number cho mỗi chuỗi số.

Tạo bảng mới từ bảng đã cho và thêm cột rn (số thứ tự).

Thêm cột grp (= val - rn)

Thêm cột (= - )

Để ý là khi dùng group by thì giá trị đầu và cuối của chuỗi được xác định là giá trị val nhỏ nhất và lớn nhất. Ví dụ, với grp = 0 thì chuỗi sẽ là 1-3. Dễ hiểu phải không nào?

SQL scripts

Giờ chúng ta sẽ dùng các scripts dưới đây để test trong MySQL.

create table Tabibitosan as
	  select 1 as val from dual union all
	  select 2 from dual union all
	  select 3 from dual union all
	  select 5 from dual union all
	  select 6 from dual union all
	  select 7 from dual union all
	  select 10 from dual union all
	  select 11 from dual union all
	  select 12 from dual union all
	  select 20 from dual union all
	  select 21 from dual;

select val
      ,row_number() over (order by val) as rn
      ,val - row_number() over (order by val) as grp
from Tabibitosan
order by val;

select min(val) as range_start
      ,max(val) as range_end
      ,count(*) as range_count
from (
			-- Đây là câu query để thêm 2 cột rn và grp ở trên
			-- Start query
      select val
            ,row_number() over (order by val) as rn
            ,val - row_number() over (order by val) as grp
      from Tabibitosan
			-- End query
     ) as t1
group by grp
order by 1;

Challenge

Đề bài HackerRank

Link câu hỏi: https://www.hackerrank.com/challenges/sql-projects/problem
Bạn hãy chú ý vào từ mà tôi gạch chân ở hình dưới. Đây là những keywords của câu hỏi.

Đây là toàn bộ đề bài HackerRank. Hãy chú ý vào những từ mà tôi gạch chân

Phân tích câu hỏi

Input: 1 bảng Projects có 3 cột Task_ID (integer), Start_Date (date) và End_Date (date).
Output: Ngày bắt đầu và kết thúc của tất cả project, sắp xếp theo thời gian hoàn thành project tăng dần và ngày bắt đầu project giảm dần. Hay chúng ta có thể hiểu là ngày bắt đầu và kết thúc của các chuỗi ngày liên tiếp nhau.
"It is guaranteed that the difference between the End_Date and the Start_Date is equal to 1 day for each row in the table." ⇒ Mỗi dòng sẽ có Start_Date - End_Date = 1.

Input là bảng Projects có 3 cột.

Input là bảng có 3 cột

Kết quả trước khi sắp xếp.

Kết quả trước khi sắp xếp

Kết quả sau khi sắp xếp theo thời gian hoàn thành project tăng dần và ngày bắt đầu giảm dần.

Kết qủa sau khi sắp xếp theo thời gian hoàn thành project tăng dần và ngày bắt đầu giảm dần

Lời giải

Cách giải 1 áp dụng kỹ thuật Tobibitosan

Vì mỗi dòng sẽ có Start_Date - End_Date = 1 nên chúng ta chỉ cần dùng tới cột Start_Date và bỏ qua cột End_Date. Chúng ta sẽ lặp lại các bước như ở bài toán ví dụ.

Tạo 1 bảng mới từ bảng Projects có 3 cột là Start_Date, rn (số thự tự) và cột grp (= Start_Date - rn)

Tạo 1 bảng mới từ bảng Projects có 3 cột là , (số thự tự) và cột (= - )

Nhóm các dòng có cùng grp, Start_Date là giá trị nhỏ nhất, còn End_Date sẽ là giá trị lớn nhất + 1 ngày.

Nhóm các dòng có cùng grp, Start_Date là giá trị nhỏ nhất, còn End_Date sẽ là giá trị lớn nhất + 1 ngày.

Bỏ cột range_count, sắp xếp theo thời gian hoàn thành project tăng dần và ngày bắt đầu project giảm dần.

Bỏ cột range_count, sắp xếp theo thời gian hoàn thành project tăng dần và ngày bắt đầu project giảm dần.

create table if not exists ProjectS (
    id int not null auto_increment,
    Start_Date date not null,
    End_Date date not null,
    primary key (id)
);

insert into ProjectS (Start_Date, End_Date) values 
		("2015-10-01", "2015-10-02")
		,("2015-10-02", "2015-10-03")
		,("2015-10-03", "2015-10-04")
		,("2015-10-13", "2015-10-14")
		,("2015-10-14", "2015-10-15")
		,("2015-10-28", "2015-10-30")
		,("2015-10-30", "2015-10-31");

select 
   	Start_Date
    ,id as rn -- Chúng ta đã có sẵn cột số thứ tự là id
    ,Start_Date - row_number() over (order by Start_Date) as grp
from Projects;

select 
		min(Start_Date) as range_start
    ,date_add(max(Start_Date), interval 1 day) as range_end
		,count(*) as range_count
from (
		-- Phần query tạo bảng chứa 3 cột (Start_Date, rn và grp)
		-- Start query
    select Start_Date
          ,row_number() over (order by Start_Date) as rn
          ,Start_Date - row_number() over (order by Start_Date) as grp
    from Project
		-- End query
) as t1
group by
    grp;

select 
		min(Start_Date) as range_start
    ,date_add(max(Start_Date), interval 1 day) as range_end
from (
		-- Phần query tạo bảng chứa 3 cột (Start_Date, rn và grp)
		-- Start query
    select Start_Date
          ,row_number() over (order by Start_Date) as rn
          ,Start_Date - row_number() over (order by Start_Date) as grp
    from Project
		-- End query
) as t1
group by
    grp
-- Sắp xếp theo thời gian hoàn thành project tăng dần và ngày bắt đầu project giảm dần
order by 
    count(*)
    ,range_start;

Cách giải 2

Đây là cách lúc đầu tôi tiếp cận, ý tưởng ban đầu là tạo ra 2 bảng t1 và t2 từ bảng Projects lần lượt chứa các giá trị Start_Date và End_Date thoả mãn đề bài, rồi tìm cách join 2 bảng đó lại với nhau và lọc ra kết quả đúng.

Các bước thực hiện sẽ như sau:

Tạo ra bảng t1 có 1 cột chứa các giá trị Start_Date và bảng t2 có 1 cột chứa các giá trị End_Date cần tìm
Dùng cross join để liên kết 2 bảng này với nhau
Lọc bỏ các giá trị không thoả mãn bằng where
Nhóm các giá trị trùng với group by
Cuối cùng, sắp xếp data bằng order by.

select
		Start_Date, min(End_Date) as End_Date
from
		-- tạo bảng t1 có 1 cột chứa các giá trị Start_Date
		(select Start_Date from Projects where Start_Date not in (select End_Date from Projects)) t1,
		-- tạo bảng t2 có 1 cột chứa các giá trị End_Date 	
		(select End_Date from Projects where End_Date not in (select Start_Date from Projects)) t2
-- Bỏ các giá trị không hợp lệ
where
		Start_Date < End_Date
-- Nhóm các giá trị trùng bằng group by
group by
		Start_Date
order by
		-- Sắp xếp theo khoảng cách giữa ngày bắt đầu và ngày kết thúc giảm dần
		DATEDIFF(Start_Date, min(End_Date)) desc,
		-- Sắp xếp theo ngày bắt đầu tăng dần
		Start_Date;

Tổng kết

Wow, chỉ với một câu HackerRank tôi nghĩ mình đã học được kha khá kiến thức về SQL từ select, join, subquery, where, tới group by, order by và cả kỹ thuật xác định các phạm vi giá trị tuần tự có cái tên tiếng Nhật rất vui tai là Tabibitosan.

Tham khảo

https://community.oracle.com/tech/developers/discussion/4417554/pl-sql-101-grouping-sequence-ranges-tabibitosan-method

Mục lục

Giới thiệu

Bài toán

Phương pháp

SQL scripts

Challenge

Đề bài HackerRank

Phân tích câu hỏi

Lời giải

Cách giải 1 áp dụng kỹ thuật Tobibitosan

Cách giải 2

Tổng kết

Tham khảo

Laravel 8 Database Seeder Example

Tối ưu SQL - Join - Where (Phần 1)

Boosting Database Performance - Part 7: Troubleshooting Slow Indexes

Laravel 9 Group By Query Example

Hướng dẫn tích hợp Database trên IBM BPM với BPM Tutorial

Prefix Indexes và Index Selectivity trong MySQL

Tìm kiếm dữ liệu trong khoảng thời gian, lớn hơn, nhỏ hơn, và trong khoảng giá trị sử dụng phương pháp BETWEEN

Sự khác nhau giữa PRIMARY KEY và UNIQUE KEY

Laravel 9 Left Join Query Example

Những function MySQL quan trọng mà bạn cần biết